Berlin, Staatsbibliothek Theol. lat. fol. 355 (Rose 307)
s. IX1
230x160mm
177 fol.
Provenance: Northern France, later Werden
not yet digitized
description on manuscripta mediaevalia (scroll)
fol. 2-4v |
Institutiones
Aquisgranenses, a. 816/817, inc. Anno incarnationis
domini nostri Iesu Christi DC.C.C.Vi imperio vero
gloriosissimi principis Hluduuici in anno X, kal.
septembris cum in domo quis palatii ... I Ut abbates mox ut ad
monasteria sua remeaverint... exp. quod eis iniungitur
operari. Explicit (36 chapters of Council of
Aachen 816). |
|
fol. 4-58 |
Works of Effrem the Syrian |
|
fol. 4- |
Effrem,
De conpunctione
cordis I |
|
fol. 26-31v |
Effrem,
De
conpunctione cordis II |
|
fol. 31v |
inc. O
admirabiles viri festinate ut ad aeternam pascuam
veniatis... exp. omnes in sola divina misericordia guadeant,
nullus de suis viribus presumat |
|
fol. 35- |
Effrem,
De iudicio dei et
resurrectione |
|
fol. 40- |
Effrem,
De beatitudine
animae |
|
fol. 44- |
Effrem, De paenitentia |
|
fol 48v- |
Effrem,
In luctamiibus
saeculi |
|
fol. 52v-58 |
Effrem, De die iudicii |
|
fol. 58-131 |
Sermons of Caesarius of
Arles, Ps.-Augustine etc. The same collection (with Ephraem) appears in Paris, BN lat. 1713 (s. XI) and 1714 (s. XII) |
|
fol. 58 |
I. Caesarius, Ammonitio per quam
ostenduntur tria genera aelemosinarum, inc: Pius et misericors est
dominus, fratres karissimi |
|
fol. 61 |
II. De lectione apostolica.
ubi ait. <Si> Cuius opus permanserit,
inc. In lectione
apostolica quae nobis paulo ante recitate est
= Ps. Augustine, Sermo
104; Caesaris, Homilia
1? |
PL 39, col. 1949-1949 |
fol. 65 |
III. Ammonitio per quam
docemur ut cogitationes turpes debeamus fugere,
inc. In Scripturis
sanctis, fratres charissimi, legimus quia eos qui de
animae = Ps.-Augustine, Sermo 313;
Caesarius, Homilia
3? |
PL 39, col. 2344-2347 |
fol. 68 |
IV. De diligendis inimicis,
inc. In diversis
voluminibus, fratres karissimi, ita dispensavit
spiritus sanctus = Ps.-Augutine, Sermo 272 =
Caesarius, Homilia
4 |
PL 39, col. 2253-2256 |
fol. 71v |
V. De diligendis inimicis,
inc. Scio
et credo caritatem vestram sapienter intellegere,
inc. Scio et credo
Charitatem vestram sapienter intelligere =
Ps.-Augustine, Sermo
273 |
PL 39, col. 2256-2259 |
fol. 75v |
VI. Expositio quare sancti
et iusti viri in hoc seculo in peccatoribus
vindicaerunt, inc. Iuditia dei, fratres karissimi, plerumque sunt occulta
numquam tamen iniusta = Ps.-Augustine, Sermo 275 |
PL 39, col. 2262-2264 |
fol. 77 |
VII. Ammonitio per quam
suadetur ut omnis populus donec divina mysteria
celebrantur in ecclesia fideliter expectent,
inc. Rogo, fratres
karissimi, et paterna pietate commoneo =
Ps.-Augustine, Sermo
281/Caesarius, Homilia
5 |
PL 39, col. 2276-2278 |
fol. 79v |
VIII. Ammonitio ut populus ad
integrum missas expectet, inc. Si vellitis agnoscere et
diligenter adtendere = Ps.-Augustine, Sermo 282 |
PL 39, col. 2278-2280 |
fol. 81 |
VIIII. Ammonitio ut pro
capitalibus criminibus sine aliqua dissimulatione ad
medicamentum paenitentiae recurratur, inc. Quotiens evenerit,
fratres karissimi, ut in quocumque =
Ps.-Augustine, Sermo
257/Caesarius, Homilia
6 |
PL 39, col. 2219-2221 |
fol. 83v |
X. Ammonitio de eadem re,
inc. Rogo, fratres
karissimi, ut si forte aliquis ex vobis =
Ps. Augustine, Sermo
258/Caesarius, Homilia
7 |
PL 39, col. 2221-2223 |
fol. 86 |
XI. Ammonitio ut pro salute
animae aspera praedicatio non solum non respuatur,
se detiam ardenti desiderio requiratur, inc.
Quotiescumque,
fratres charissimi, tam pro vestra quam pro mea
salute mihi necesse = Ps. Augustine, Sermo
301/Caesarius, Homilia
8. |
PL 39, col. 2320-2323 |
fol. 88 |
XII. Ammonitio ad illos qui
sic elymosinas frequentius faciunt ut tamen et
rapinas exerceant et adulteria ctidiana comittant,
inc. Rogo vos,
fratres, dilligentius considerate et quantum
potestis expavescite = Ps.-Augustine, Sermo
309/Caesarius, Homilia
9. |
PL 39, col. 2338-2340 |
fol. 91 |
XIII. Incipit ammonitio
scripta de libris quorum et antiquorum patrum. ut
qui se crimina capitalia fecisse cognoscit. et ad
paenitentiae medicamenta sine aliqua dissimulatione
confugiat, inc. Unde vos frequenter admonui, fratres
charissimi, iterum atque iterum admoneo et contestor
= Ps.-Augustine, Sermo
260/Caesarius, Homilia
10 |
PL. 39, col. 2226-2227 |
fol. 92 |
XIIII. Ammonitio ista continet.
qualiter pro peccato primi hominis de paradiso in
inferno mundi huius poriecti sumus. Inc. Scio fratres karissimi
quod non possit ignorare sancta caritas =
Ps.-Augustine, Sermo
68. |
PL 39, col. 1875-1877 |
fol. 94v |
XV. Incipit ammonitio de
illis qui publice penitentiam petunt. Inc. Quoties cumque, fratres
karissimi, aliquis de fratrisbus vel sororibus
nostris paenitentiam publice videmus petere =
Ps.-Augustine, Sermo
261 |
PL 39, col. 222-2229 |
fol. 97 |
XVI. Incipit ammonitio ad eos
qui putant quid illis ad vitam aeternam sufficiat si
male non feccerinti, inc. Multi sunt, fratres
charissimi, qui putant quod eis hoc solum =
Ps.-Augustine, Sermo
263 |
PL 39, col. 2231-2233 |
fol. 99v |
XVII. Incipits admonitio per
quam ostenditur quid intersit inter illam
penitentiam quae cum bonis operibus semper agitur et
illa quae in infirmitate vel fine vitae accipitur,
inc. Multi de
fratribus vel filiis nostris solliciti sunt utrum
omnis homo = Ps.-Augustine, Sermo 256 |
PL 39, col. 2217-2219 |
fol. 102 |
XVIII Anmonitio ut quia semper
peccata subripiunt semper pro illis penitentia
agatur, inc. Rogo fratres karissimi ut paternam
consuetudinem quomodo consuistis non solum patienter
= Ps.-Augustine, Sermo
259 |
PL 39, col. 2223-2226 |
fol. 104 |
XVIIII Admonitio ista continet
quomodo pius et misercors dominus in potestatem
nostram posuerit. inc. Pius et misercors
dominis sciens fragilitatem generis humani =
Ps. Augustine, Sermo
274 |
PL 39, col. 2259-2262 |
fol. 108v |
XX. Castigatio ad eos qui
uxores habentes adulteria committere nec erubsecunt
net metuunt, inc. Rogo vos fratres ut adtentius cogitemus
causam salutis nostrae = Ps.-Augustine, Sermo
288/Caesarius, PL
67, col. 1085 |
PL 39, col. 2288-2292 |
fol. 112 |
XXI. Admonitio ut malum
aebritetatis totis viribus caveatur, inc. Licet propitio Christo,
fratres carissimi credam vos aebriaetatis malum
velut inferni foveam expavescere =
Ps.-Augustine, Sermo
294 |
PL 39, col. 2303-2306 |
fol. 119v |
XXIII. Incipit exortio ad
tenendam vel custodiendam caritatem, inc. Quod vobis vere
caritatis bonum tam frequenteur insinuamus =
Ps.-Augustine, Sermo
269 |
PL 39, col. 2245-2247 |
fol. 122v |
XXIIII. Incipit ammonitio quae
ostendi quod ab initio saeculi omnes scripturae
humiles benedixerint, inc. In scripturis sanctis,
fratres karissimi incessabiliter pauperes
benedicuntur, Ps.-Augustine, Sermo 296 |
PL 39, col. 2310-2313 |
fol. 126v |
XXV. Incipit expositio fidei
et interpretatio nominis eius, inc. In omnibus divinis
lectionibus fratres karissimi fides multis
praeconiis conlaudatur = Ps. Augustine, Sermo 264. |
PL 39, col. 2233-2237 |
fol. 131-177v |
Collection of short
excerpts |
|
fol. 131 |
Tractatum de adam,
inc. Cum deus
opifex rerum mundi fabricam totam uno
artificem (from Jerome, In Esaia) |
|
fol. 133v |
De moralibus Gregorii
papae in parte secunda libri sexti, inc. Ingredieris in
habundantia sepulchrum = Moralia VI, ch.
37ff, |
PL 75, col. 760B-766C. |
fol. 139 |
De miraculis sanctorum
quae sanctae memorie Gregorius conscripsit =
Decem Libri
Historiarum I, ch. 47, |
MGH SRM 1, p. 54 |
fol. 140 |
... In monasterio autem
beatae redegunde. Puelle quedam monen disciola
... ibi nunc
orantine et lectione vacat = Gregory of
Tours, Decem libri
historiarum VI, ch. 29 |
|
fol. 141v |
De sancto Gregorii papae
Romae, inc. Diaconus noster ab urbe roma sanctorum cum
pigneribus veniens sic retulit = Decem libri X,
ch. 1, p. 416, l. 16, followed by p. 408, l. 19-409,
l. 14; more extracts from Gregory's Decem libri historiarum |
|
fol. 147 |
Homilia in pascha multum
tremenda, inc. O fratres dilectissimi praesentem diem
venerari debemus utique paschae .... exp. ibunt in vitam aeternam
in saecula saeculorm amen. |
|
fol. 149v |
Homilia de sententia
sancti petri et de iudicio dei, inc. Audite fratres karissimi
qualem sententiam detulerunt nostri defensores
... exp. mutantes
patrem mutante hereditatem. Cui est honor et gloria
in saecula saeculorm. amen. |
|
fol. 150 |
Sermo de natale domini,
inc. Sanctam et
desiderabilem gloriosam ac singularm sollempnitatmem
= Ps.-Augustine, Sermo
116 |
PL 39, col. 1975-1977 |
fol. 152v |
Homili de die dominico
ante letanias, inc. Ecce fratres dies sancti ac spiritales
adveniunt et ideo quicumque vult sanari =
Ps.-Augustine, Sermo
173 |
PL 39, col. 2076-2078 |
fol. 155-168 |
Ps.-Basli,
Admonitio ad
filium spiritualem |
|
fol. 168-172 |
Jerome excerpts |
|
fol. 172v |
Sententia sacti Iohanni
Ysauriae provinciae, inc. Non est grave Teodore
cadere luctantem, sed iacere deiectum... exp.
Peccare enim humanum
est, in peccatis perserverare diabolicum est ... id
est bonids bona malis mala. |
|
fol. 172v |
O fratres karissimi
istas res terrenas non habent homines sine labore
sine dolore sine scandalo (from a sermon of
Augustine) |
|
fol. 175v |
Sententia sancti
Gregorii, inc. Nolite ergo fratres proximis vestris
helymosinam verbi subtrahere mecum ... exp.
qui ex ea bonis
dilectati discessimus ad eam malis amaricati
reddeamus. |
|
fol. 176 |
Sententia sancti
Hysidori, inc. Occulta malitia blandis sermomibus ornat
aliut ore prudent. aliud corde ... exp. Qui otiosa verba non
reprimit ad noxia cito transit. In id quod
delectatur corpus animam non declines. Ipso
adiuvante qui vivit et regnat in saecula saeculorm
amen. |
Literature:
- Fingernagel, Andreas, Die
illuminierten
lateinischen Handschriften süd-, west- und
nordeuropäischer Provenienz der Staatsbibliothek zu
Berlin Preussischer Kulturbesitz: 4. - 12. Jahrhundert,
vol. 1, Wiesbaden: Harrassowitz 1999 (Staatsbibliothek
Preussischer Kulturbesitz. Kataloge der
Handschriftenabteilung, 3rd series, vol. 2), pp. 60-61, manuscripta
mediaevalia (scroll)
- Rose, Valentin, Verzeichniss
der
Lateinischen Handschriften, vol. 2.2, Berlin 1903
(Die Handschriften-Verzeichnisse der königlichen
Bibliothek zu Berlin, vol. 13), pp. 89-95, manuscripta
mediaevalia (scroll).
.